|
İşyeri
Hekimi
İş sağlığı ve
güvenliği hizmetlerinde görevlendirilmek üzere Bakanlıkça belgelendirilmiş
hekimdir.
İşyeri
sağlık ve güvenlik birimi (İSGB): İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütmek üzere işyerinde
kurulan, gerekli donanım ve personele sahip olan birimdir. İSGB; en az bir
işyeri hekimi ile gereğinde diğer sağlık personeli ve sanayiden sayılan işlerin
yapıldığı işyerlerinde bunlara ilave olarak tehlike sınıfına uygun en az bir iş
güvenliği uzmanından oluşur.
Ortak sağlık
ve güvenlik birimi (OSGB): İş sağlığı ve
güvenliği hizmetlerini sunmak üzere, gerekli donanım ve personele sahip olan ve
Bakanlıkça yetkilendirilen kamu kurum ve kuruluşları ile Türk Ticaret Kanunu
hükümlerine göre faaliyet gösteren şirketlerce kurulan ve işletilen müesseselerdir.
Tehlike
sınıfı: İş sağlığı ve güvenliği
açısından, yapılan işin özelliği, işin her safhasında kullanılan veya ortaya
çıkan maddeler, iş ekipmanı, üretim yöntem ve şekilleri ile çalışma ortam ve
şartlarıyla ilgili diğer hususlar dikkate alınarak az tehlikeli, tehlikeli ve
çok tehlikeli olarak belirlenen ve işyerinin yer aldığı tehlike sınıfıdır.
İşyeri Hekimi iş
sağlığı ve güvenliği hizmetlerini işyerinin tehlike sınıfı, sektörü ve işçi
sayısına göre belirlenen sürelerden az olmamak kaydı ile yürütür. Bu hizmet
OSGB ile sözleşme yapılarak OSGB ile sözleşmeli bir işyeri hekiminden de
alınabilir.
İşyeri hekimleri,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri kapsamında aşağıdaki görevleri yapmakla
yükümlüdür.
- Rehberlik ve
danışmanlık
- Sağlık gözetimi
- Eğitim ve
bilgilendirme
- İlgili birimlerle
işbirliği
İşyeri
hekimlerinin yetkileri aşağıda belirtilmiştir.
İşyeri bina ve
eklentilerinde, çalışma metot ve şekillerinde veya iş ekipmanında işçiler
açısından yakın ve hayati tehlike oluşturan bir husus tespit ettiğinde işverene
bildirmek, gerekli tedbirler işveren tarafından alınmadığı takdirde durumu
Bakanlığa rapor etmek,
İşyerinde belirlediği yakın ve hayati tehlike oluşturan hususun acil müdahale
gerektirmesi halinde işveren veya işveren vekilinin onayını almak kaydıyla işi
geçici olarak durdurmak,
Görevi gereği işyerinin bütün bölümlerinde iş sağlığı ve güvenliği konusunda
inceleme ve araştırma yapmak, gerekli bilgi ve belgelere ulaşmak ve
çalışanlarla görüşmek,
Görevinin gerektirdiği konularda işvereni bilgilendirerek ilgili kurum veya
kuruluşlar ile iletişime geçmek ve işyerinin iç düzenlemelerine uygun olarak
işbirliği yapmaktır.
Tam süreli iş sözleşmesi ile görevlendirilen işyeri hekimleri çalıştıkları
işyeri ile ilgili mesleki gelişmelerini sağlamaya yönelik eğitim, seminer ve
panel gibi organizasyonlara katılma hakkına sahiptir. Bu gibi organizasyonlarda
geçen sürelerden bir yıl içerisinde toplam beş iş günü kadarı çalışma
süresinden sayılır ve bu süreler sebebiyle işyeri hekiminin ücretinden herhangi
bir kesinti yapılamaz.
İşyeri
Hekimlerinin yükümlülükleri aşağıda belirtilmiştir.
İşyeri hekimleri,
bu yönetmelikte belirtilen görevlerini yaparken, işin normal akışını mümkün
olduğu kadar aksatmamak ve verimli bir çalışma ortamının sağlanmasına katkıda
bulunmak, işverenin ve işyerinin meslek sırları, ekonomik ve ticari durumları
hakkındaki bilgiler ile işçinin kişisel sağlık dosyasındaki bilgileri gizli
tutmakla yükümlüdürler.
İşyeri hekimi,
görevlendirildiği işyerinde yapılan çalışmalara ilişkin tespit ve tavsiyelerini
onaylı deftere yazmak ve bulunması halinde ve gerektiği durumlarda iş güvenliği
uzmanı ile birlikte eş zamanlı imzalamak ve suretlerini saklamak zorundadır.
İşyerinde yapılan denetimlerde, işyeri hekiminin bu zorunluluğu yerine getirmediğinin
tespiti halinde; işyeri hekimi Bakanlıkça yazılı olarak uyarılır. Uyarı
gerektiren durumun tekrarı halinde işyeri hekimi belgesinin geçerliliği bir yıl
süreyle askıya alınır. Belgesinin geçerliliği askıya alınanlar Genel Müdürlük
internet sayfasında ilân edilir. Bir yıl sonunda işyeri hekiminin tekrar görev
alabilmesi için Bakanlık onayının alınması zorunludur.
İşyeri onaylı
defteri; işyeri hekimi ile işveren veya işveren vekilince, bulunması halinde ve
gerektiğinde iş güvenliği uzmanı ile eş zamanlı olarak imzalanır. Defterin
imzalanmaması veya düzenli tutulmamasından işveren veya işveren vekili
sorumludur.
İşyeri hekimleri,
bu Yönetmelikte belirtilen görevlerini yerine getirmek için aşağıda belirtilen
sürelerde görev yaparlar.
- Az tehlikeli
sınıfta yer alan işyerlerine; sağlık gözetimi için ayda en az 10 saat, buna
ilave olarak işe giriş ve periyodik muayeneleri ile eğitim için işçi başına
yılda en az 20 dakika,
- Tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerine; sağlık gözetimi için ayda en az 15 saat, buna ilave
olarak işe giriş ve periyodik muayeneleri ile eğitim için işçi başına yılda en
az 25 dakika,
- Çok tehlikeli
sınıfta yer alan işyerlerine; sağlık gözetimi için ayda en az 20 saat, buna
ilave olarak işe giriş ve periyodik muayeneleri ile eğitim için işçi başına
yılda en az 30 dakika.
Az tehlikeli sınıfta yer alan 1000 ve daha fazla işçisi olan işyerlerinde her
1000 işçi için tam gün çalışacak en az bir işyeri hekimi görevlendirilir. İşçi
sayısının 1000 sayısının tam katlarından fazla olması durumunda geriye kalan
işçi sayısı göz önünde bulundurularak birinci fıkrada belirtilen kriterlere
uygun yeteri kadar işyeri hekimi eklenir.
Tehlikeli sınıfta yer alan 750 ve daha fazla işçisi olan işyerlerinde her 750
işçi için tam gün çalışacak en az bir işyeri hekimi görevlendirilir. İşçi
sayısının 750 sayısının tam katlarından fazla olması durumunda geriye kalan
işçi sayısı göz önünde bulundurularak birinci fıkrada belirtilen kriterlere
uygun yeteri kadar işyeri hekimi eklenir.
Çok tehlikeli sınıfta yer alan 500 ve daha fazla işçisi olan işyerlerinde her
500 işçi için tam gün çalışacak en az bir işyeri hekimi görevlendirilir. İşçi
sayısının 500 sayısının tam katlarından fazla olması durumunda geriye kalan
işçi sayısı göz önünde bulundurularak birinci fıkrada belirtilen kriterlere
uygun yeteri kadar işyeri hekimi eklenir.
İşyeri hekimlerinin görevlendirilmesinde sözleşmede belirtilen süre kadar
işyerinde hizmet sunulur. Birden fazla işyeri ile kısmi süreli iş sözleşmesi
yapıldığı takdirde bu işyerleri arasında yolda geçen süreler haftalık kanuni
çalışma süresinden düşülür.
Çalışma
Ortamı Sağlık Gözetimi
İşyeri Hekimleri
çalışan sayısına ve sektörüne bakmaksızın tüm işyerlerinde aşağıdaki
faaliyetlerle Çalışma Ortamı Sağlık Gözetimi yapar.
Gece postaları da
dâhil olmak üzere işçilerin sağlık gözetimini yapmak,
İşçilerin işe giriş ve periyodik sağlık muayenelerini iş sağlığı ve güvenliği
mevzuatında belirtilen aralıklarla ve -örneğe uygun olarak düzenlemek ve
işyerinde muhafaza etmek,
Sağlık sorunları
nedeniyle işe devamsızlık durumlarında işe dönüş muayenesi yaparak eski işinde
çalışması sakıncalı bulunanların mevcut sağlık durumlarına uygun bir işte
çalıştırılmasını tavsiye etmek,
Hassas risk grupları, meslek hastalığı tanısı veya şüphesi olanlar, kronik
hastalığı olanlar, madde bağımlılığı olanlar, birden fazla iş kazası geçirmiş
olanlar gibi işçilerin, uygun işe yerleştirilmeleri için gerekli koruyucu
sağlık muayenelerini yaparak rapor düzenlemek,
Bulaşıcı hastalıkların kontrolü için yayılmayı önleme ve bağışıklama
çalışmaları yapmak, portör muayenelerinin yapılmasını sağlamak,
Sağlık gözetimi sonuçlarına göre, bulunması halinde iş güvenliği uzmanı ile
işbirliği içinde çalışma ortamının gözetimi kapsamında gerekli ölçümlerin
yapılmasını önermek, ölçüm sonuçlarını değerlendirmek,
Sağlık gözetimi konusunda işçileri bilgilendirmek ve onların rızasını almak,
sağlık riskleri ve yapılan sağlık muayeneleri konusunda işçileri yeterli ve
uygun şekilde bilgilendirmek,
Gerekli laboratuar tetkikleri, radyolojik muayeneler ve portör muayenelerini
yaptırmak, bulaşıcı hastalıkların kontrolünü sağlamak, bağışıklama çalışmaları
yapmak, işyeri ve eklentilerinin genel hijyen şartlarını sürekli izleyip
denetlemek,
Yıllık çalışma planını, bulunması halinde iş güvenliği uzmanı ile işbirliği
yaparak hazırlamak, işyerindeki sağlık gözetimi ile ilgili çalışmaları
kaydetmek ve örneğine uygun yıllık değerlendirme raporunu hazırlayarak
elektronik ortamda Bakanlığa göndermektir.
İşyeri
Hijyen Eğitimleri
Hijyen kelimesi,
Yunancada sağlık anlamındaki hygies kelimesinden türemiştir ve sağlık bilimi,
sağlık hizmetleri, koruyucu hekimlik gibi konuları kapsar. Yani sağlık için
gerekli koşulların sağlanması ve sürdürülmesi için öngörülen uygulamalardır.
Sözlük anlamı ise; ferdin veya toplum olarak insanların sağlığının korunması ve
geliştirilmesine çalışan beslenme, sağlık ve çevre konularındaki bilgileri bir
sentez halinde uygulayan bilim dalıdır. Dolayısıyla hayatın tamamını ve tüm
ortamları kapsamaktadır. Ev, iş(gıda, metal, kimya vb tüm sektörler), okul,
otel, restoran vb tüm mekanlar hijyen konusudur. Ancak hijyen daha çok toplu
kullanımları ve gıda konusunda ön plana çıkmaktadır.
Gıda hijyeni;
gıdanın kullanım amacı dikkate alınarak tehlikenin kontrole alınması ve gıdanın
insanlar tarafından tüketiminin uygunluğunun sağlanması için, gerekli her türlü
önlem ve koşullar olarak tanımlanmaktadır. Herhangi bir gıdanın temizliği ve
tümüyle hastalık yapan etmenlerden arındırılmış olması demektir. Bir başka
ifade ile yenilen gıdalar ve gıdanın yenildiği alanlar tüketen kişileri hasta
etmemelidir.
1593sayısı ve 24/04/1930 tarihinde kabul edilen ve 06/05/1930tarih ve
1489sayılı resmi gazetede yayınlanan UMUMİ HIFZISSIHHA KANUN’na göre; “Madde
126- (Değişik madde: 11/10/2011-KHK/663/58.md.)
Gıda üretim ve satış
yerleri ve toplu tüketim yerleri ile insan bedenine temasın söz konusu olduğu
temizlik hizmetlerine yönelik sanatların ifa edildiği iş yeri sahipleri ve bu
iş yerlerinin işletenleri, çalışanlarına, hijyen konusunda bu iş yerlerindeki
meslek ve faaliyetin gerektirdiği eğitimi vermeye veya çalışanların bu eğitimi
almalarını sağlamaya, belirtilen eğitimleri almış kişileri çalıştırmaya,
çalışan kişiler ise bu eğitimleri almaya mecburdurlar. Bizzat çalışmaları
durumunda, iş yeri sahipleri ve işletenleri de bu fıkra kapsamındadır.
Bulaşıcı bir
hastalığı olduğu belgelenenler ile iş yerinin faaliyet ve hizmetlerinden
doğrudan yararlananları rahatsız edecek nitelikte ve görünür şekilde açık yara
veya cilt hastalığı bulunanlar, bizzat çalışan iş yeri sahipleri ve işletenleri
de dâhil olmak üzere, alınacak bir raporla hastalıklarının iyileştiği
belgeleninceye kadar, birinci fıkrada belirtilen iş yerlerinde çalışamaz ve
çalıştırılamazlar. Çalışanlar, hastalıkları konusunda işverene bilgi vermekle
yükümlüdür.
Madde 127- (Yeniden
düzenlenen madde: 11/10/2011-KHK/663/58.md.)
126 ncı maddede
belirtilen iş yerlerindeki hijyen eğitimine yönelik hususlara, bu iş yerlerinde
çalışmaya engel bulaşıcı hastalıkların ve cilt hastalıklarının neler olduğuna,
iyileşme hâlinin belirlenmesine, hangi meslek ve sanat erbabının 126 ncı madde
kapsamında olduğuna ilişkin usûl ve esaslar, Sağlık, İçişleri ve Gıda, Tarım ve
Hayvancılık Bakanlıklarınca müştereken çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
126 ncı maddede
belirtilen iş yerlerinde bulaşıcı bir hastalık veya bir salgın hastalık çıkması
durumunda, bu hastalıkla alakalı gerekli incelemeler, analiz masrafları iş yeri
sahipleri ve işletenlerince karşılanmak üzere ilgili kurumlar tarafından
yapılır.
126 ncı maddede
belirtilen iş yerlerinde bulaşıcı bir hastalık veya bir salgın hastalık çıkması
hâlinde doğacak hukukî sorumluluklar ile bu durumdan zarar gören kişi veya
kurumların hukukî yol vasıtasıyla talep edebilecekleri tazminat ödemeleri veya
olabilecek diğer ödemeler iş yeri sahiplerine ve işletenlerine aittir.”
Bu kapsamda
işletmelere hijyen eğitimleri vermekte ve sağlık tetkikleri yapmaktayız.
|
